NRE, de voormalige gasfabriek in Eindhoven,  heeft de Gulden Feniks 2023 gewonnen voor de beste gebiedstransformatie. 

De Gulden Feniks wordt namens het Nationaal Renovatie Platform (NRP) jaarlijks uitgereikt voor de beste transformatie- en renovatieprojecten in Nederland.

Huis van de gemeente Voorst in Twello, Pillows Hotel Maurits at the Park in Amsterdam en het NRE-terrein in Eindhoven werden eerder de maand uitgroepen tot de winnaars van de NRP Gulden Feniks 2023. Zij wonnen deze prijs met hun voorbeeldstellende project op het gebied van respectievelijk renovatie, transformatie en gebiedstransformatie. De wildcard ging dit jaar naar het Getijdenpark Eiland van Brienenoord in Rotterdam.

De voormalige gasfabriek NRE in Eindhoven is ‘bottom-up’ herontwikkeld tot één mixed-use gebied, waar werken, wonen, bezoeken en verblijven samen komen. Tijdens de planvorming werd het NRE-terrein opengesteld voor tijdelijke activiteiten en gebruikers. Het gebied is zo getransformeerd tot creatieve hotspot in de stad.

Woonkamer en bbq-plek

Het voormalig afgesloten gebied is een “toegankelijk en uitnodigend onderdeel” geworden van het stedelijk weefsel van Eindhoven. De openbare ruimte op het NRE terrein is geen traditionele straat-stoep omgeving. Deze ‘shared space’ is tegelijk straat, steeg, parkje, voortuin, (verlengde) woonkamer, speelterrein, hof, wandelpad, barbecue-plek, evenemententerrein, maar bovenal ontmoetingsplek.

Hoewl de bestaande panden geen monumentale status hebben is wel de cultuurhistorische waarde ervan onderkend en zijn ze meegenomen in de gebiedstransformatie. In nieuwe gebouwen is naast woningen bedrijfsruimtes gerealiseerd met elk een eigen identiteit, die een ensemble vormen met de oude fabriekspanden. 

Erfenis financiële crisis

Het NRE-terrein is volgens de jury van de Gulden Feniks in veel opzichten een typische gebiedsontwikkeling voortkomend uit de financiële crisis. Stedelijke ontwikkelingen kwamen tot stilstand en veel gemeentes zetten in op tijdelijk gebruik en placemaking. ‘Het succes van dit project zit echter in de manier waarop de betrokkenen, en niet in de laatste plaats de gemeente, de stapsgewijze ontwikkeling van het gebied heel consistent, nauwkeurig en tot het eind toe hebben doorgezet.’

Lees ook: Lees ook: Domweg depressief in Deense buitenwijk

Hoewel verdichten van groot belang is, ziet de jury ook dat dit type ontspannen en ruim opgezette gebiedsontwikkeling van toegevoegde waarde is in het hoogstedelijke gebied. En op de schaal van de stad kunnen ze onderdeel vormen van een prettig ritme van drukte en luwte. De jury benadrukt dat de aanpak van het NRE-terrein daarnaast ook een inspiratie kan zijn voor steden en dorpen waar juist in lagere dichtheden moet worden gebouwd.