De kantorenmarkt in agglomeratie Rotterdam draait dit jaar goed volgens Michael Blokland van CBRE, alleen nog niet zo goed als verwacht. Het MKB is volop actief, de grote bedrijven wachten vooralsnog af.

Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 11, 25 november 2022

‘De jaarlijkse opname van de laatste twee jaar voor de coronapandemie gaan we in 2022 niet halen’, zegt Michael Blokland, CBRE-director voor de regio Rotterdam. ‘De explosie waarop we misschien toch hadden gehoopt, is uitgebleven. Toch is het tot nu toe een hartstikke mooi jaar. Ik verwacht dat we in Rotterdam uitkomen op zo’n 100.000 m² kantorenopname, tegen 150.000 m² in 2018 en 2019.’

Nadenken over huisvestingsstrategie

De positieve resultaten voor CBRE zijn voor een belangrijk deel toe te schrijven aan middelgrote en lokaal georiënteerde bedrijven. ‘De corporates hanteren vooralsnog de pauzeknop’, aldus Blokland. ‘Ze maken een pas op de plaats, maar dat uit zich vooralsnog niet in het afstoten of onderverhuren van overtollige kantoormeters.’ De grote ondernemingen met 500 medewerkers of meer willen volgens hem een weloverwogen keuze maken en wellicht ook nog even afwachten hoe de hybride werktrend zich ontwikkelt en of ze wellicht weer mensen naar kantoor kunnen halen. ‘De meeste grote bedrijven zitten ook niet op hete kolen, omdat hun expiratiedatum nog een paar jaar weg is. Dat geeft ze tijd om na te denken over hun toekomstige huisvestingsstrategie.’

Kwalitatief aanbod is schaars

De vraag naar kantoorruimte komt vooral van lokale bedrijven uit de regio die autonoom groeien. Rotterdam oefent bijvoorbeeld een flinke aantrekkingskracht uit op bedrijven uit omliggende gemeenten als Barendrecht, Capelle, Schiedam en Vlaardingen. De kwaliteit van het aanbod blijft echter achter bij deze vraag. Dat komt mede doordat er in Rotterdam de laatste jaren maar beperkt nieuwbouw is toegevoegd aan de markt.

Het Central Business District (CBD) is dit jaar wederom de belangrijkste leverancier. Van de verwachte 100.000 m² opname voor dit jaar, komt zo’n 40.000–44.000 m² voor rekening van het CBD. ‘Voor ons bestaat het CBD uit Weena, Coolsingel en Blaak. De meest succesvolle kantoorgebouwen zijn daar Delftse Poort en Five55. Beide panden zijn afgelopen jaren opgeleverd als hoogwaardige multi-tenant kantoren’, aldus Blokland. Bedrijven kiezen volgens hem liever voor dergelijke kantoren, omdat het ze flexibeler maakt en ze van gezamenlijke faciliteiten gebruik kunnen maken. De verhuizing van Shell naar de Delftse Poort, waar de multinational ruim 7000 m² huurt, is hiervan een goed voorbeeld. ‘Deze partij wilde op het CS zitten en dat is gelukt. Met de verhuizing vanuit hun oude kantoor hebben ze een forse efficiency-slag gemaakt.’

De kwalitatieve krapte aan de aanbodkant zorgt voor een mismatch tussen vraag en aanbod en als gevolg daarvan voor stijgende huurprijzen, geheel tegen de conjuncturele ontwikkelingen in, aldus Blokland. ‘Er zijn al deals gesloten met prime rents van € 265 per m².’ CBRE verwacht dat deze trend zal doorzetten zolang er relatief weinig nieuwe kantoorruimte op de markt komt.

Pijplijn

Er zit nog wel wat in de pijplijn, zoals de omvangrijke renovatie van het winkelpand waar warenhuisketen Hudson Bay voorheen huisde. Daarmee komt er straks zo’n 22.000 m² hoogwaardige kantoorruimte bij. ‘Dat wordt echt een waanzinnig Paris-proof pand. De oplevering wordt verwacht in 2024, maar er is nu al serieuze interesse. Daarmee sluit dit aanbod goed aan bij de huidige vraag naar hoogwaardige duurzame kantoren.’ Verder staat de renovatie en transformatie van de Coolse Poort nog op stapel, waarmee ruim 15.000 m² aan de markt wordt toegevoegd. Ook komt er in Treehouse van Provast naast het CS 15.000 m² aan kantoren, en nog 12.500 in The Modernist. Deze twee projecten worden naar verwachting in 2026–2027 opgeleverd. ‘Een optelsom leert ons dat er de komende vier jaar zo’n 64.500 m² hoogwaardige kantoorruimte op de markt komt. Dat lijkt misschien heel wat, maar de krapte verdwijnt hierdoor niet uit de markt. Wel zien we deze toevoegingen als een zeer positieve ontwikkeling.’